اخبار جعلی و مهارت‌های مقابله با آن

کتاب «علیه اخبار جعلی» به کوشش سید غلامرضا فلسفی پژوهشگر حوزه سوادهای رسانه‌ای و خبری و نویسنده کتاب‌هایی چون «پنج گفتار درباره اخبار جعلی» و «سواد خبری» روانه بازار کتاب شده است. در پیشگفتار کتاب چنین آمده است که اخبار جعلی تاریخی به بلندای قدمت بشر دارد اما چه آنانی که به لحاظ قدمت به متأخر بودن اخبار جعلی باور دارند و چه دیگرانی که به سابقه متقدم و دیرپای این اخبار مؤمن‌اند؛ به‌طور قطع در یک موضوع اتفاق‌نظر دارند و آن این‌که در دوران پسا انقلاب دیجیتال، عواملی چون پیچیده شدن روابط انسانی، پیشرفت فناوری و کثرت رسانه‌ها موجبات فزونی اهمیت و اثرگذاری اخبار جعلی را بیش‌ازپیش مهیا و امکان رشد حداکثری آن را تسریع کرده است؛ مضاف آن‌که از سال ۲۰۱۶ میلادی با راه‌یابی دونالد ترامپ به کاخ سفید همچنین برگزاری همه‌پرسی برگزیت، پژواک این اصطلاح شوم در زیست‌بوم رسانه‌ای جهان پربسامدتر شد. این در حالی است که پس از رونمایی از چت‌جی‌پی‌تی در نوامبر ۲۰۲۳ میلادی شواهد حاکی از آن است که تأثیر هوش مصنوعی بر ساختن، نشر و بازنشر اخبار جعلی به حدی است که برخی صاحب‌نظران، جعلیاتی چون دیپ فیک‌ها را -که هنوز راه‌حلی تام و تمام برای شناسایی و مبارزه با آن‌ها یافت نشده است- برابر آنچه وقوع آن در آینده‌ای نزدیک متصور است، چیزی در حد یک شوخی کودکانه تلقی می‌کنند!مؤلف در ادامه پیشگفتار اظهار رأی و نظر می‌کند که جهت کنشگری سازنده در طریق مبارزه با ویروس جهش یافته اخبار جعلی، دولت‌ها و مخاطبان شبکه‌ای هر یک وظایفی خطیر بر عهده‌دارند که در عین تلائم ماهیتی، پایبندی به انجام هرکدام نافی وظایف و مسئولیت آن دیگری نیست. حال چه دولت‌ها به مسئولیت‌های خود در این خصوص عمل کنند و چه نکنند، شبکه‌وندان نباید مسئولیت‌ه, ...ادامه مطلب

اقدام شجاعانه و فداكارانة فلسطيني‌ها در پاسخ به جنايات غاصبان قصاب صهيونيستي طي عمليات طوفان الاقصي بستري مناسب را برای به راه افتادن توفان اخبار جعلي عليه رزمندگان مقاومت از طريق تسريع در ساختن و همرساني جعليات فراهم کرده است. بر اين اساس طي روزهاي اخير رسانه‌های اجتماعی از عکس‌ها و فیلم‌هایی آكنده است که ادعا می‌شود از سرزمین‌های اشغالي یا غزة مظلوم ارسال مي‌‌شوند. در اين فضاي غبارآلود رسانه‌اي آنچه براي مخاطب شبكه‌اي بسيار حائز اهميت است تمركز مؤكدانه بر یافتن منبع اصلی محتواهاي خبري ارسالي است.روند نبرد بین جنبش مقاومت اسلامي و رژيم صهيونيستي در رسانه‌های اجتماعی از طریق متون نوشتاري همچنين تصويریِ همرساني شده در سایت‌های شبكة اجتماعي ايكس (توییتر سابق)، اینستاگرام و تیک‌تاک قابل‌مشاهده و دسترسي است اما همانند جنگ‌هايي كه طي دهة اخير از طريق نمايشگر تلفن‌های هوشمند رصد كرده‌ایم؛ ويروس اطلاعات نادرست غيرعمدي[1]در آن شيوعي گسترده دارد[2]. در اين رابطه به‌طور مثال می‌توان به مقالة جونا گلدبرگ در لس‌آنجلس تایمز اشاره كرد كه به استناد فيلم پربينندة بدون منبعي در فضاي سايبري، رزمندگان جنبش مقاومت اسلامي را به دستگيري، تجاوز گروهي و قتل شاني لوك زن اسرائيلي آلماني متهم كرد[3]كه البته پس از ساعاتي مادر آن زن جوان در فيلمي كه برای وال‌استریت ژورنال ارسال كرد گفت كه دخترش زنده است و از ناحیه سر مجروح شده و در غزه تحت درمان است[4]. مثال ديگر مربوط به خبر جعلي بازنشرشده توسط سارا سيدنر خبرنگار سي‌ان‌ان مبني بر بریده شدن سر دست‌کم 40 کودک در شهرك كفار عزه در نزديكي مرز نوار غزه توسط حماس است كه در تاريخ 11 اكتبر 2023 ميلادي و به استناد ادعاهاي داويد بن زيون معاون فرمانده واحد چترباز ن, ...ادامه مطلب

کتاب «علیه اخبار جعلی» به کوشش سید غلامرضا فلسفی پژوهشگر حوزه سوادهای رسانه‌ای و خبری و نویسنده کتاب‌هایی چون «پنج گفتار درباره اخبار جعلی» و «سواد خبری» روانه بازار کتاب شده است. در پیشگفتار کتاب چنین آمده است که اخبار جعلی تاریخی به بلندای قدمت بشر دارد اما چه آنانی که به لحاظ قدمت به متأخر بودن اخبار جعلی باور دارند و چه دیگرانی که به سابقه متقدم و دیرپای این اخبار مؤمن‌اند؛ به‌طور قطع در یک موضوع اتفاق‌نظر دارند و آن این‌که در دوران پسا انقلاب دیجیتال، عواملی چون پیچیده شدن روابط انسانی، پیشرفت فناوری و کثرت رسانه‌ها موجبات فزونی اهمیت و اثرگذاری اخبار جعلی را بیش‌ازپیش مهیا و امکان رشد حداکثری آن را تسریع کرده است؛ مضاف آن‌که از سال ۲۰۱۶ میلادی با راه‌یابی دونالد ترامپ به کاخ سفید همچنین برگزاری همه‌پرسی برگزیت، پژواک این اصطلاح شوم در زیست‌بوم رسانه‌ای جهان پربسامدتر شد. این در حالی است که پس از رونمایی از چت‌جی‌پی‌تی در نوامبر ۲۰۲۳ میلادی شواهد حاکی از آن است که تأثیر هوش مصنوعی بر ساختن، نشر و بازنشر اخبار جعلی به حدی است که برخی صاحب‌نظران، جعلیاتی چون دیپ فیک‌ها را -که هنوز راه‌حلی تام و تمام برای شناسایی و مبارزه با آن‌ها یافت نشده است- برابر آنچه وقوع آن در آینده‌ای نزدیک متصور است، چیزی در حد یک شوخی کودکانه تلقی می‌کنند!مؤلف در ادامه پیشگفتار اظهار رأی و نظر می‌کند که جهت کنشگری سازنده در طریق مبارزه با ویروس جهش یافته اخبار جعلی، دولت‌ها و مخاطبان شبکه‌ای هر یک وظایفی خطیر بر عهده‌دارند که در عین تلائم ماهیتی، پایبندی به انجام هرکدام نافی وظایف و مسئولیت آن دیگری نیست. چه دولت‌ها به مسئولیت‌های خود در این خصوص عمل کنند و چه نکنند، شبکه‌وندان نباید مسئولیت‌های ف, ...ادامه مطلب

اقدام شجاعانه و فداكارانة فلسطيني‌ها در پاسخ به جنايات غاصبان قصاب صهيونيستي طي عمليات طوفان الاقصي بستري مناسب را برای به راه افتادن توفان اخبار جعلي عليه رزمندگان مقاومت از طريق تسريع در ساختن و همرساني جعليات فراهم کرده است. بر اين اساس طي روزهاي اخير رسانه‌های اجتماعی از عکس‌ها و فیلم‌هایی آكنده است که ادعا می‌شود از سرزمین‌های اشغالي یا غزة مظلوم ارسال مي‌‌شوند. در اين فضاي غبارآلود رسانه‌اي آنچه براي مخاطب شبكه‌اي بسيار حائز اهميت است تمركز مؤكدانه بر یافتن منبع اصلی محتواهاي خبري ارسالي است.روند نبرد بین جنبش مقاومت اسلامي و رژيم صهيونيستي در رسانه‌های اجتماعی از طریق متون نوشتاري همچنين تصويریِ همرساني شده در سایت‌های شبكة اجتماعي ايكس (توییتر سابق)، اینستاگرام و تیک‌تاک قابل‌مشاهده و دسترسي است اما همانند جنگ‌هايي كه طي دهة اخير از طريق نمايشگر تلفن‌های هوشمند رصد كرده‌ایم؛ ويروس اطلاعات نادرست غيرعمدي[1]در آن شيوعي گسترده دارد[2]. در اين رابطه به‌طور مثال می‌توان به مقالة جونا گلدبرگ در لس‌آنجلس تایمز اشاره كرد كه به استناد فيلم پربينندة بدون منبعي در فضاي سايبري، رزمندگان جنبش مقاومت اسلامي را به دستگيري، تجاوز گروهي و قتل شاني لوك زن اسرائيلي آلماني متهم كرد[3]كه البته پس از ساعاتي مادر آن زن جوان در فيلمي كه برای وال‌استریت ژورنال ارسال كرد گفت كه دخترش زنده است و از ناحیه سر مجروح شده و در غزه تحت درمان است[4]. مثال ديگر مربوط به خبر جعلي بازنشرشده توسط سارا سيدنر خبرنگار سي‌ان‌ان مبني بر بریده شدن سر دست‌کم 40 کودک در شهرك كفار عزه در نزديكي مرز نوار غزه توسط حماس است كه در تاريخ 11 اكتبر 2023 ميلادي و به استناد ادعاهاي داويد بن زيون معاون فرمانده واحد چترباز ن, ...ادامه مطلب

کتاب «علیه اخبار جعلی» به کوشش سید غلامرضا فلسفی پژوهشگر حوزه سوادهای رسانه‌ای و خبری و نویسنده کتاب‌هایی چون «پنج گفتار درباره اخبار جعلی» و «سواد خبری» روانه بازار کتاب شده است. در پیشگفتار کتاب چنین آمده است که اخبار جعلی تاریخی به بلندای قدمت بشر دارد اما چه آنانی که به لحاظ قدمت به متأخر بودن اخبار جعلی باور دارند و چه دیگرانی که به سابقه متقدم و دیرپای این اخبار مؤمن‌اند؛ به‌طور قطع در یک موضوع اتفاق‌نظر دارند و آن این‌که در دوران پسا انقلاب دیجیتال، عواملی چون پیچیده شدن روابط انسانی، پیشرفت فناوری و کثرت رسانه‌ها موجبات فزونی اهمیت و اثرگذاری اخبار جعلی را بیش‌ازپیش مهیا و امکان رشد حداکثری آن را تسریع کرده است؛ مضاف آن‌که از سال ۲۰۱۶ میلادی با راه‌یابی دونالد ترامپ به کاخ سفید همچنین برگزاری همه‌پرسی برگزیت، پژواک این اصطلاح شوم در زیست‌بوم رسانه‌ای جهان پربسامدتر شد. این در حالی است که پس از رونمایی از چت‌جی‌پی‌تی در نوامبر ۲۰۲۳ میلادی شواهد حاکی از آن است که تأثیر هوش مصنوعی بر ساختن، نشر و بازنشر اخبار جعلی به حدی است که برخی صاحب‌نظران، جعلیاتی چون دیپ فیک‌ها را -که هنوز راه‌حلی تام و تمام برای شناسایی و مبارزه با آن‌ها یافت نشده است- برابر آنچه وقوع آن در آینده‌ای نزدیک متصور است، چیزی در حد یک شوخی کودکانه تلقی می‌کنند!مؤلف در ادامه پیشگفتار اظهار رأی و نظر می‌کند که جهت کنشگری سازنده در طریق مبارزه با ویروس جهش یافته اخبار جعلی، دولت‌ها و مخاطبان شبکه‌ای هر یک وظایفی خطیر بر عهده‌دارند که در عین تلائم ماهیتی، پایبندی به انجام هرکدام نافی وظایف و مسئولیت آن دیگری نیست. چه دولت‌ها به مسئولیت‌های خود در این خصوص عمل کنند و چه نکنند، شبکه‌وندان نباید مسئولیت‌های ف, ...ادامه مطلب

چاپ هفتم كتاب درسي تفكر و سواد رسانه‌اي جهت بهره‌مندي دانش آموزان پايه‌هاي دهم رشته نظري و يازدهم رشته‌هاي فني حرفه اي و كاردانش در سال تحصيلي 1402-1401 منتشر شد. در اين چاپ برخي تغييرات را در حوزه محتوا و واحدهاي يادگيري شاهد هستيم از جمله آن كه در درس 18 به موضوع اخبار جعلي و شيوه‌هاي شناسايي آن پرداخته شده است. بخوانید, ...ادامه مطلب

چاپ هفتم كتاب درسي تفكر و سواد رسانه‌اي جهت بهره‌مندي دانش آموزان پايه‌هاي دهم رشته نظري و يازدهم رشته‌هاي فني حرفه اي و كاردانش در سال تحصيلي 1402-1401 منتشر شد. در اين چاپ برخي تغييرات را در حوزه محتوا و واحدهاي يادگيري شاهد هستيم از جمله آن كه در درس 18 به موضوع اخبار جعلي و شيوه‌هاي شناسايي آن پرداخته شده است. بخوانید, ...ادامه مطلب

نخستین نشست تخصصی پيرامون اخبار جعلي با عنوان «رسانه، منابع نامعتبر و اخبار جعلی» سه‌شنبه 23 آبان 96 از ساعت 14 الی 16 در محل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها برگزار شد.به گزارش روابط‌عمومی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها، در این نشست سيدغلامر, ...ادامه مطلب

اين يادداشت در سي‌وششمين شماره فصل‌نامه رشدآموزش پيش‌دبستاني (بهار97) به‌طبع رسيد طي بیست‌وچهار ساعت شبانه‌روز میلیون‌ها خبر عادیِ روزمره، قديمي، دست‌اول، مهم، مربوط به حوادث کوچک و بزرگ، ورزشی، سیاسی، فرهنگی، خانوادگی، اجتماعی، محلی، منطقه‌ای، خبرها, ...ادامه مطلب

اين يادداشت در روزنامه اعتماد به تاريخ 9 ارديبهشت 98 چاپ شد در نوامبر سال 2018 روزنامه نیویورک‌تایمز طي توليد مستندي سه‌قسمتی مدعي شد اخبارجعلي مولود دو دهه پاياني قرن بيستم و برگرفته از واژه‌ای روسي بانام активные мероприятия -به معنی اثربخشی فعال ک, ...ادامه مطلب

كتاب پنج گفتار درباره اخبار جعلي در آستانه روز جهاني ارتباطات در 61 صفحه روانه بازار نشر شد. اين مجموعه دستاورد تلاش‌ يك دانشجوي ارتباطات جهت واردکردن ادبيات مفهومي پربسامدترين واژه سال‌های اخير در رسانه‌های جهان يعني اخبار جعلي به بوم ارتباطي كشور ا, ...ادامه مطلب

نخستین نشست تخصصی رسانه، منابع نامعتبر و اخبار جعلی روز سه‌شنبه 23 آبان ماه از ساعت 14 الی 16 در محل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها برگزار شد.به گزارش روابط‌عمومی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها، در این نشست سيدغلامرضافلسفی کارشناس ارشد ارتباطات و فعال حوزه سواد رسانه‌اي گفت: ما در قرآن كريم آياتي مانند آيه 60 سوره مبارك احزاب درباره اخبار دروغ داریم؛ بنابراین می توان از حیث ورود به بحث و پیشینه اخبار جعلی به آن اشاره کرد. مهمترین بخش های سخنان فلسفی در این نشست را در ادامه می خوانید: به لحاظ اینکه از چه زمانی در دوره معاصر و سال های اخیر اخبار جعلی در دنیا پربسامدتر شده می توان گفت از سال ۲۰۱۶ و با حضور ترامپ بوده است. آماری که دیکشنری کالينز داده این بوده که در سال ۲۰۱۶ حدود ۳۶۵ درصد تکرار واژه اخبار جعلی افزایش داشته و در چند ماه اخیر ده ها هزار بار تکرار شده است. آقای ترامپ خود را واضع اخبار جعلی می داند و مدعی است که این اصطلاح برای اوست ولی زمانی این واژه را به کار برد که از طرف رسانه ها مورد حمله قرار گرفت که گفتند کشور روسیه در پیروزی او در انتخابات آمریکا نقش داشته است. البته این فقط به ترامپ تعلق ندارد ما می دانیم که در انگلستان ترزا می و جرمی کوربین از این واژه بسیار استفاده کردند به خصوص در سال گذشته که بحث برگزیت مطرح بود در آنجا واکنش رسانه ها شبیه واکنش رسا, ...ادامه مطلب